پدافند موشکی در دریا (قسمت سوم)

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق موجب گردید که راهبرد درگیری در آب‌های عمیق دشمن (آمریکا)، جای خود را به درگیری در آب‌های ساحلی دهد؛ کاری که در جنگ خلیج فارس به وقوع پیوست. دشمن که منافع خود را در چنین منازعاتی می‌بیند با تفرقه‌افکنی و دامن زدن به اختلافات مذهبی و قومی و ژئوپلیتیکی و اسلام ستیزی از یک طرف و تقویت گروهک‌ها و دولت‌های وابسته از طرف دیگر راه را برای ‌درگیری‌ها هموار و فروش سلاح‌ها و تجهیزات نو را به این کشورها آغاز نماید. البته دیگر کشورها نیز از قافله عقب نمانده و با فروش مدرن‌ترین سلاح به این ‌درگیری‌ها دامن زده و می‌زنند. فاصله زمانی بین توسعه و صادرات به طور چشمگیری کاهش یافته و تعداد تولیدکنندگان سلاح نیز در حال افزایش است. بنابراین، ایجاد یک بازار بسیار رقابتی برای فروش تسلیحات مدرن به وجود آمده که نتیجه آن افزایش ‌درگیری‌های منطقه‌ای خواهد بود.
عملیات طوفان صحرا (آزادسازی کویت در سال 1991) و دیگر جنگ‌های خلیج فارس نمونه‌هایی از این راهبرد دشمن در منطقه است. انتظار می‌رود که با گذشت زمان، نه تنها این وضعیت تقویت گردد، بلکه کشورها با انجام تغییراتی در سلاح‌های واراداتی امکان دستیابی به اهداف مورد نظر در محیط پرآشوب را بهتر فراهم نمایند. هرچند که میزان تهدید در چنین ‌درگیری‌هایی بین گروه‌های متخاصم چندان بالا نیست، لیکن علیه شناورهای حاضر در منطقه درگیری، به دلیل محدود بودن سیستم‌های کنترل آتش و زمان بسیار کم هماهنگی، ‌می‌تواند بسیار جدی باشد.
محیط ساحلی نشان داده شده در شکل 1، که نشانگر ترافیک هوایی و دریایی نیز می‌باشد، چالشی را برای اپراتورهای سیستم‌ها برای تشخیص اهداف دوست و دشمن و بی‌طرف ایجاد می‌نماید. نزدیک بودن به ساحل دشمن و منطقه درگیری موجب تقلیل فضای مانور شناورها و زمان عکس‌العمل سیستم‌ها علیه تهدیدات هوایی گردیده و برای طرف مقابل موجب تقویت بکارگیری سیستم‌های الکترونیکی زمین پایه و افزایش حملات غیرمنتظره از سایت‌های موشکی ساحلی می‌گردد.
انجام عملیات مشترک در محیط ساحلی هم به قابلیت قوی و یکپارچه ضد‌هوایی در لایه نهایی و هم به قابلیتی خودکار در امر ضدهوایی نیازمند است. از اینرو برخورداری از نرم‌افزارهای خاص ضد‌هوایی که قادر به هماهنگ‌سازی و یکپارچه نمودن اقدامات ضد‌هوایی و ضد‌موشکی در محیطی مشترک باشد، کاملاً ضروری و حیاتی است.
این یک واقعیت است که گروه رزمی در دریا فرصت محدودی برای مقابله با موشک‌های کروز علیرغم همه توانمندی‌ها داشته و هر شناوری ممکن است مورد تهدید یک موشک قرار گیرد. از اینرو وجود یک سیستم کاملاً خودکار و هوشمند در کنار سیستم یکپارچه هوایی ناوگان رزمی برای هر شناور کاملاً حیاتی است.
مناقشات منطقه‌ای و تهدیدات موشک‌های پیشرفته چالش‌های همواره جدیدی را به‌ همراه خواهند داشت، که پدافند در مقابل آنها مستلزم بهره‌گیری از سیستم‌های نوین و بهینه‌سازی سیستم‌های موجود می‌باشد. ارتقاء قابلیت‌های سه‌گانه یعنی کشف، کنترل و ردگیری و درگیری مواردی هستند که در راستای مقابله با تهدیدات هوایی در محیط ساحلی بسیار حائز اهمیت می‌باشند.
چالش‌های محیط ساحلی همراه با تهدیدات موشکی ممکن است قابلیت بسیاری از حساسه‌ها را تحت الشعاع قراردهد. بنابراین، رادارهای با قدرت مناسب، دریچه‌ای، تشعشعات متنوع و همراه با پردازش‌های داده‌ای می‌توانند تا حدودی در کشف اهداف موفق عمل نمایند.

ادغام پیشرفته داده‌ها همراه با خودکار بودن سیستم‌ها و حساسه‌ها و سلاح‌ها و سیستم کنترل آتش به منظور تقلیل زمان عکس‌العمل و هماهنگی بین سلاح‌ها کاملاً حیاتی می‌باشند. علاوه بر این، فرماندهی و کنترلی دقیق و پویا لازم است تا پرسنل مربوطه را در ‌بهره‌گیری از سیستم‌ها و سلاح‌ها و شناسایی و درگیری دقیق اهداف با رعایت اصول درگیری در چنین محیطی هدایت نماید. در نهایت، ‌بهره‌گیری از موشک و سلاح پیشرفته با سر جستجوگر متنوع (همانند سیستم هدایت نیمه هادی و مادون قرمز)، پرواز در ارتفاع پایین، هدایت خودکار و برخورداری از فیوز پیشرفته علیه اهداف در ارتفاع پست، برای مقابله با موشک‌های کروز ضروری است.