پدافند موشکی در دریا (قسمت اول)

پس از جنگ جهانی دوم، تهدید موشکی از جمله تهدیدات اولیه و سرنوشت‌ساز جنگ‌ها و درگیری‌های منطقه‌ای محسوب و اثرات مخرب روحی و اقتصادی آن کاملاً محرز گردید. اگر در جنگ جهانی دوم تهدید اولیه و خسارات وارده بر طرفین درگیر از طریق زیرسطحی و تسلیحات اژدری بود، پس از آن این حملات موشکی بود که بیشترین تأثیر در جنگ‌ها و درگیری‌ها را رقم می‌زد.

در جنگ تحمیلی و درگیری‌های خلیج فارس، بسیاری از حملات از راه هوا و از راه دور توسط هواپیماها و موشک‌ها صورت گرفت و ضمن بر جای گذاشتن خسارات فراوان بالأخص در ارتباط با شناورهای نظامی و غیرنظامی در دریا، اثرات سوء روحی فراوانی را نیز موجب گردید.

چون حملات از فواصل دور و فراتر از برد سلاح‌های یگان‌های شناور انجام می‌گرفت، لذا پدافند در مقابل آن به اقدام علیه موشک در فاز نهایی تقرب آن محدود می‌گردید. موشکی که از لحاظ سطح مقطع راداری بسیار کم و از نظر سرعت و میزان احتمال اصابت به هدف بسیار بالا بود.

کشف موشک عملاً با چشم مسلح و یا غیرمسلح از راه دور غیرممکن و به دلیل کیفیت حساسه‌های موجود و خصوصیات فنی مربوطه، کشف بموقع چنین تهدیدی نیز امکان‌پذیر نبود. در نتیجه با عدم کشف بموقع، امکان واکنش سریع پدافندی میسر نگردیده و لذا احتمال اصابت به هدف همواره ارتقاء پیدا می‌نمود.

در عملیاتی مثل اسکورت کاروان در جنگ تحمیلی که احتمال حملات موشکی حتمی بود‌، اقدامات فریب موشک و انحراف آن به سمت هدفی کاذب همواره در دستور کار بود و همین امر همواره موفقیت‌های بسیاری را به دنبال داشت‌.

در شرایط فعلی، با پیشرفت فناوری، ارتقاء سیستم‌های هدایت و ناوبری و میزان دقت در اصابت به هدف و حجم خسارات وارده توسط موشک افزایش پیدا نموده و این امر به نوبه خود نیز موجب تقویت روند پدافند علیه موشک تهدید در بسیاری از جهات از جمله روند پدافند غیرعامل و عامل گردیده است.

پدافند غیرعامل که به معنی دوری جستن از تهدیدات موشکی با بکارگیری علوم مرتبط می‌باشد، به نحوی توسعه یافته است که امکان شناسائی و روانه‌سازی موشک توسط دشمن را به حداقل رسانده و پدافند عامل نیز که به معنی مقابله عملی با موشک تهدید است، پس از کشف و شناسائی، با پیشرفت‌های بسیاری همراه گردیده و از آنجا که اینگونه تهدیدها علیه یگان‌های شناور نداجا همواره متصور است، لذا نوع برخورد یگان‌ها با این تهدیدات نیز می‌بایستی با علوم و فنون جدید سازگار و با دکترینی مشخص صورت گیرد، تا قابلیت ماندگاری در دریا افزایش یافته و مزیت رزمی بیش از پیش حاصل آید.