فصل 9 – آخرین فرازهای خدمتی

صنایع پنها

صنایع پنها یکی از قطب‌های صنایع مهم نظامی است که در زمان شاه، آمریکاییان برای ساخت و تعمیر و نگهداری و راه اندازی ناوگان هلیکوپتر ایرا ن (که در آن زمان از نظر وسیله پرنده بعد از خود آمریکا و شوروی سومین قدرت محسوب می‌شد)، اقدام می‌کردند. کشور پهناور ایران به علت وسعت و گستردگی خاک و اغلب کوهستانی بودن آن، بین سا لهای 1348 و1349 موفق شد تعداد 1035 فروند بالگرد در انواع مختلف خریداری نماید و این نیاز احساس و ضروری بوده است. با راه اندازی هسا در اصفهان این تعداد به 2000 فروند برسد. اداره این ناوگان عظیم درابتدای فعالیت توسط 1000 نفر آمریکایی و1500 نفر ایرانی اداره می‌شد. در سا ل1360 با تشکیل گروه سازمان صنایع دفاع، صنایع پشتیبانی و نوسازی هلیکوپترهای ایران به عنوان یکی از صنایع تابعه گروه صنایع هوایی قرار گرفت.

شرکت پنها ابتدا تعمیرات بالگردهای نظامی را به عهده گرفت که بعداٌ وظیفه پشتیبانی بالگردهای غیرنظامی از جمله کمیته، توانیر و هلال احمر به عهده این قسمت واگذار گردید. نگهداری از یک چنین ناوگان بزرگی، بسیار سخت و حساس بود. مخصوصاً در زمان محاصره اقتصادی برای اداره این یگان مهم در شبانه روز باید سی هزار شعله برق روشن می‌شد.

حدود 400 تابلو برق آماده و مورد استفاده قرار می‌گرفت. تعداد 400دستگاه کولر گازی و آبی درخدمت و آماده به کار می‌شد. 600 دستگاه تلفن و دستگاه‌های مخابراتی شبانه روز در حالت آماده بود.

دستگاه‌های بسیار قوی کامپیوترکه همگی در یک جا حفاظت می‌شد،در طول شبانه روز از نظر حرارت و برودت داخلی، تنظیم و آماده به کار در حالت سرویس دهی بود. چاپخانه عظیم آماده ارائه خدمت بود، آتش نشانی با یک کادر ورزیده در طول شبانه روز به طور صددرصد به انجام خدمت مشغول یود. دستگاه‌های گرم کننده و خنک کننده در این صنعت بنابه نیاز فصل، دائماً آماده به کار بودند. آشپزخانه و ناهارخوری با تعدادی آشپز وکارگر، ناهار کل کارکنان صنعت و نگهبان‌های شب را طبخ و آماده می‌کرد. فضای سبز و نظافت محوطه صنعت تحت نظر مدیریت مربوطه از نظر نظافت و آبیاری مشغول به کار هستند. قسمت اجرائیات یکی دیگر از قسمت‌های پشتیبانی است که مشغول انجام وظیفه در حیطه کاری خود بود. مخابرات صنعت با داشتن 600 دستگاه تلفن جهت ارتباطات صنعت با داخل و خارج فعال بود.

قسمت ترابری صنعت که دارای 300 دستگاه خودرو سنگین و سبک هم از نظرنگه داری و هم از لحاظ نقل و انتقال چند هزار نفر، صبح‌ها از نقاط دور و نزدیک به صنعت و عصرها به نقاط محل سکونت در فعالیت و مأموریت بود. اتش نشانی بسیار قوی با تعدادی افراد ورزیده که در طول شبانه روز در آماده باش مشغول انجام وظیفه بودند و نیز تعداد زیادی دستگاه‌های گرم کننده و خنک کننده که بنا به شرایط فصل در طول سال توسط تعدادی متخصص و مکانیک‌های ورزیده اداره می‌شد. رستوران و آشپزخانه آن که برای پذیرایی ناهار در ظهر و نیز شام تعدادی که بنا به وظایف کارهای شبانه در صنعت توقف داشتند، با تعدادی آشپز و کارگر به انجام وظیفه مشغول بودند.

عکاس خانه صنعت با تعدادی عکاس ورزیده مشغو ل به کار بودند. خدمات صنعت با تعدادی نظافت چی، باغبان و خدمه زیر نظر یک مدیریت، نظاف و آبیاری فضای سبز و درختان محوطه در حال انجام وظیفه بودند. به طور کلی معاونت پشتیبانی که من تازه وارد به آن اضافه شده بودم، زیر نظر سه مدیریت مستقل اداره می‌شد. در صنعت تعداد 400 دستگاه کولر گازی و آبی درخدمت صنعت کار می‌کرد.

این مختصری از اموال و دارایی‌های یکی از معاونت‌های صنعت پنها بود. این امکانات قبل از انقلاب اغلب در اختیار آمریکایی‌ها بود. چون جنگ ویرانگر آمریکا در ویتنام با خفت و ناکامی به اتمام رسیده بود، کسانی که درگیر جنگ در آن جا و یا در پشت جبهه در داخل کشور بودند، اکنون همگی بیکار و سربار کشورشان شده بودند. به منظور مشغول نمودن آنان کار راحت کشور ما را در اختیار گرفتند. کلیه نظامیان بیکار را همراه وسایل پرنده و تجهیزات مربوط به آن، به کشور ایران سرازیر نمودند.

به این ترتیب صنعت بزرگ و با عظمت پنها ایجاد شد و تعداد زیادی تربیت و آموزش دادند. اگر تعمیر بالگردهای آمریکایی در پاکستان یا عمان نیاز بود، هزینه آن به عهده کشور ایران و اگر در این گیرودار خلبانی و یا نظامی دیگری کشته می‌شد، هزینه تمام تجهیزاتی که از بین می‌رفت، به عهده ایران بود. ولی خداوند همه نقشه‌های آنان را به هم زد و یک باره برخلاف انتظار آمریکا انقلابی صورت گرفت و خدا خواست که همه نقشه‌هایی که طرح ریزی کرده بودند، در اختیار انقلاب قرار گیرد و همه افراد آنها به کشورشان بازگشتند.