از نگاه او(3)

سرتیپ دوم صادقی‌گویا  ^[1]

مأموریت بازرسی‌های آمادگی رزمی

اینجانب در سال71، در دفتر پژوهش و تحقیقات نیروی زمینی ارتش مشغول خدمت بودم. در پایان مهرماه 71، روانشاد، تیمسار سرتیپ صیاد شیرازی، با توجه به آشنائی که با من داشتند، بنده را احضار و درباره دعوت به همکاری در بازرسی نیروهای مسلح، به صورت مامور، مصاحبه و نظرم را جویا شدند.

من نیز با کمال میل، با توجه به آن که در دفتر پژوهش و تحقیقات نیروی زمینی ارتش، وقت خدمتی آزادِ بیشتر نسبت به سایر مشاغل گذشته خود در امور فرماندهی و ستادی داشتم، این ماموریت را پذیرفتم.

دفاتر یادداشت‌هایی که از آن زمان تاکنون نگهداری نموده‌ام، معلوم می‌کند که از روز 10/08/71 در بازرسی ستاد کل نیروهای مسلح به ریاست امیر صیاد شیرازی حضور یافته‌ام. آن زمان، مجموعه بازرسی ستاد کل، به نام معاونت بازرسی ستاد کل نیروهای مسلح نامیده می‌شد.

قصد دارم، نوشته‌ای که در مورد این بازرسی، برای کتاب حاضر ارائه می‌دهم، حالت کلی‌گویی نداشته باشد و تا آنجا که ظرفیت کتاب و  یادداشت‌های به جا مانده اینجانب اجازه می‌دهد، به جزئیات موضوع بپردازم که خواننده را بهتر و دقیق‌تر آگاه سازد. معمولا به جهت کمبود وقت و یا کم حوصلگی خواننده، مطالب مستند، به شکلی کلی گفته و یا نوشته می‌شود که کافی نبوده و مخاطب را قانع نمی‌سازد. ما در مورد روایت هشت سال جنگ تحمیلی نیز چنین مشکلی را در سخنرانی‌ها و یا درج آن در کتاب‌ها داریم.

 

 

قاعده صفر تا صد

ما معمولا در کارهای شخصی خود، وقتی تصمیم به کاری می‌گیریم، از صفر تا صد آن را ابتدا مورد بررسی قرار می‌دهیم و پس از آن که مطمئن به تامین امکانات و شرایط مورد نیاز این مسیر صفر تا صد شدیم، اقدام به انجام کار مورد نظر می‌نمائیم. مثلاً، وقتی می‌خواهیم سفری از نقطه «الف» به مقصد «ب» برای انجام کار مورد نظر نمائیم، مانند: سفر زیارتی، سیاحتی، اداری، تجاری، دیدار و غیره، مسلماً، بدون بررسی مسائل صفر تا صد موضوعی که در نظر داریم و بدون تامین آن امکانات و شرایط لازم و کافی، وارد اقدامات اجرائی موضوعی که فقط درصدی از آن شرایط و امکانات را داریم، نمی‌گردیم.

من در بازرسی 11 ماهه نیروهای مسلح به مسئولیت و مدیریتِ سرتیپ صیاد شیرازی شاهد بودم که این مرد بزرگ و مدبر، دقیقاً این قاعده صفر تا صد را با استعداد و نبوغ و وظیفه‌شناسی ذاتی خود که در طول زندگی خود آن را رعایت و پرورش داده بود، مورد توجه دقیق قرار می‌داد. به طوری که در این مدت نسبتاً طولانی و ماموریت سنگین در تمام جغرافیای ایران، با نکته ای منفی که ناشی از عدم توجه و یا عدم پیش بینی صفر تا صد موضوع باشد، روبرو نشدیم. البته گفتن این حرف‌ها در نوشتن و خواندن، آسان به نظر می‌آید، اما اهل تجربه متوجه هستند که کسب چنین موفقیت و نتیجه توصیفی آن، چه قدر کار سخت و طاقت فرسا و هوشمندانه را پشت سر گذارده است. و این نیز از عهده مردان بزرگ و خود ساخته بر می آید. مطالعه این خاطرات، عظمت و مدیریت کار انجام شده را معلوم می‌نماید.

در همین جا می‌گویم، شبیه این ماموریت موفق، یا چنین گستره وسیع جغرافیایی و نیروی انسانی که تمام مجموعه نیروهای مسلح را بطور نمونه‌ای، پوشش دهد و مدیریت شود، شاید دیگر تکرار نگردد و از عهده مدیریت کسی برنیاید.

خدا کند در کلیه دستگاه‌های کشوری و لشکری، و تمام رده‌ها از پایین تا بالا، در انجام وظایف هر کدام از امورِ وظایف سازمانی خود این قاعده صفر تا صد را مورد توجه قرار داده و آن را به شکل مطلوبی به اجرا در آورند.

از خداوند متعال در خواست داریم، روح این بزرگ مرد که تمام اخلاق و رفتار و خدماتش برای نسل زمان خود و نسل‌های بعدی آموزنده و نمونه بوده است، برای همیشه شاد باشد.

 

 

 

 

 

چگونگی انتخاب بازرسان

ماموریت ارزیابی آمادگی رزمی نیروهای مسلح، گستره آن، چنان بزرگ و یا سنگین بود که از عهده مجموعه نیروی انسانی محدود در معاونت بازرسی ستاد کل نیروهای مسلح که ساختار آن برای امور جاری تعریف شده بود، بر نمی‌آمد. بنابراین نیاز بود، نیروی انسانی لازم و واجد شرایط برای این ماموریت، از مجموعه نیروهای مسلح، انتخاب تا جذب و به کارگیری در این ماموریت به خدمت گرفته شوند. خواننده اهل تجربه متوجه است که همین کار، با توجه به موضوع نامه نگاری‌های اداری و سلسه مراتب موازی، چه قدر نفس گیر بوده است.

برای این ماموریت مورد بحث، ساختاری برای مدت ماموریت بطور موقت تعریف شده بود که در سطرهای بعد، آن را توضیح خواهم داد.

در مدت 11 ماهی که از ابتدا تا انتهای این بازرسی، به طور پیوسته به معاونت بازرسی مامور شدم، شاهد بودم که صدها افسر و امیر از ارتش و همطراز آنان از سپاه و نیروی انتظامی و وزارت دفاع‌، به عنوان بازرس همکار در موضوع تخصصی تعریف شده وارد می‌شدند و پس از آموزش فشرده اولیه، در مجموعه هیئت بازرسی، اجرای ماموریت می‌کردند و پس از ارائه گزارش بازرسی انجام شده، با تقدیر و پرداخت حق‌الزحمه آنان، به یگان خود مراجعت می‌نمودند. بعضی از این همکاران بازرس مدعو برای یک یا چند یگان خاص به شکل متغیر به خدمت گرفته می‌شدند و بعضی نیز که تعداد آنان کمتر بود، مانند اینجانب، درتمام مدت بازرسی 11 ماهه از آغاز تا پایان، بطور ثابت در خدمت ستاد کل نیروهای مسلح بودند.

وقتی توجه به بازرسان مدعو می‌کردیم، متوجه می‌شدیم که معلوم بود، که انتخاب هر کدام از آنان، خیلی حساب شده بود. هر کدام، ضمن آنکه از تخصص و تجربه بالائی نسبت به همکاران خود برخوردار بودند، در ضمن از نیروهای خوشنام یگان خدمتی خود محسوب و مورد احترام همکاران یگانی خود بودند. ملاحظه می‌فرمائید که شناسائی و انتخاب و به خدمت گیری هر کدام از این ماموران چقدر نیاز به اقدامات اندیشه ورزی و اجرائی و کار دسته جمعی از مرحله شناسائی تا جلب موافقت نیروی مربوطه و بالاخره، ورود به بازرسی و اجرا، دارد.

با توجه به آن که سوابق آن بازرسی، اکنون در دسترس نمی‌باشد امکان درج اسامی، تمام آن همکاران در این کتاب میسر نیست و چه خوب بود که این امکان وجود داشت.

 

 

ساختار و گروه‌های تخصصی انتخاب شده برای بازرسی

دفتر یادداشت من نشان می‌دهد که در تاریخ 10/08/71 در جلسه آموزشی و یا توجیه ماموریت در نظر گرفته شده (که امیر صیاد شیرازی، شخصا آموزش و شرح می‌داد)، حضور یافته و عناوین مطالب و یا کلید واژه‌های گفته شده را بطور فشرده یادداشت کرده ام که برای آن زمان، با خواندن آن جملات و کلمات، شرح موضوع را به خاطر می آوردم.

در این نوشته، آن چه که برای این کتاب مفید است و به یاد دارم، شرح می‌دهم.

شهید صیاد شیرازی، مانند یک استاد، عناوین مطالبی را که باید ارائه می‌داد، در ابتدا بر روی شفاف آموزشی ارائه داد.

در توضیحات بعدی، گفتند، در شرفیابی اخیر که حضور مقام معظم رهبری فرماندهی کل قوا داشتیم، فرمودند: ظرف مدت 3 ماه، ستاد کل نیروهای مسلح (معاونت بازرسی) تحت نظر مستقیم و پیگیری رئیس ستاد کل، وضعیت نیروهای مسلح را بررسی نموده و برای رسیدن به وضع مطلوب، راه کارهای لازم ارائه گردد.

 

توضیح:همان طور که ملاحظه می‌گردد، این ماموریت تا نقطه پایان و تقدیم گزارش نهائی به مدت یک سال طول کشید. و ستاد کل در همان زمان، نتیجه اقدامات و علت طولانی شدن و نیز متوقف نشدن ماموریت را به عرض می‌رساند.

یادداشت‌ها و جملات کلیدی درج شده

– ارزیابی آمادگی رزمی انجام خواهد شد.

– ارزیابی آمادگی رزمی شامل: ارتش، سپاه، نیروی انتظامی و روند امور وزارت دفاع خواهد بود.

– باید روی نتایج، تجزیه و تحلیل داشته باشیم.

– به راه کارهای جامع برای وصول از وضع موجود به وضع مطلوب برسیم و در گزارش‌های خود پیشنهاد دهیم.

– ارتش، شامل: ستاد مشترک ارتش و 3 نیروی زمینی، هوایی ، دریایی+ نیروی مقاومت

[1]. متولد سال 1327، ورود به دانشکده افسری در سال 1346، طی دوره‌های مقدماتی و عالی توپخانه، دافوس. مشاغل: معاون و فرمانده آتشبار، رئیس رکن 1 و 4 گردان، عقیدتی سیاسی لشکر21، فرمانده مرکز آموزش درجه‌داری، فرمانده لشکر عملیاتی 84 خرم‌آباد، فرمانده آموزشگاه نظامی، فرمانده دانشگاه افسری امام علی (ع)، رئیس پژوهش و تحقیقات نزاجا. بازنشسته در سال 1378. همکاری با هیئت معارف جنگ از بدو تأسیس تا کنون (سال 1400).