مقدمه

ویژگی­های شهید بزرگوار امیر سپهبد علی صیاد شیرازی و نقش او در مبارزات قبل از انقلاب، حین انقلاب و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و همچنین مبارزه با ضد انقلاب و جنگ تحمیلی و دفاع مقدس موجب شده است در رابطه با ابعاد مختلف شخصیتی آن شهید مقالات و کتاب­های گوناگونی به رشته تحریر در آید.

شاخصه مهم شهید سپهبد صیاد شیرازی در تمام دوران زندگی به ویژه در نقش یک نظامی و در کسوت یک ارتشی در گفتمان دینی و انقلاب اسلامی با عناوینی همچون تکلیف عدم ظلم‌پذیری تعریف و خلاصه می‌شود.

تکیه بر ویژگی­های تعبدی و مذهبی و دینی شهید هر چند به عنوان یک شاخصه اثرگذار می­تواند در مورد شخصیت شهید صیاد شیرازی مورد نظر قرار گیرد ولی ویژگی­های دیگری از قبیل هوش، دانش، جرات و شهامت، اخلاق و حسن سلوک، اخلاص، جاذبه، نظم و انضباط و… نیز مؤلفه­های دیگری هستند که در طول دوران خدمتی و در مسئولیت­های واگذاری به آن شهید جلوه ویژه­ای داشته و می­تواند در ابعاد مختلف به آن پرداخته شود.

همانطور که دفاع مقدس و عملیات­های پیروزمندانه طریق­القدس، فتح­المبین و بیت‌المقدس و مرصاد با نام و یاد شهید صیاد شیرازی عجین گردیده، نهاد بازرسی در نیروهای مسلح که شهید صیاد شیرازی در شکل‌گیری و سازماندهی آن نقش بی­بدیلی داشته مترادف با نام صیاد شیرازی می‌باشد.

در سال 1368 ستاد فرماندهی کل قوا (که بعداً به نام ستاد کل نیرو‌های مسلح تغییر نام یافت) به فرمان فرماندهی معظم کل قوا حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) تشکیل گردید و شهید صیادشیرازی به عنوان اولین معاون بازرسی در این ستاد منصوب و با استفاده از تجربیات ارزشمند سال‌های فرماندهی و اشراف به وظایف بازرسی‌ها در یاری رساندن به فرمانده، معاونت بازرسی ستاد کل نیرو‌های مسلح را با پیشینه‌ای که از نقش این نهاد در ارائه حقایق به فرمانده و پیوند منطقی وی به بدنه نیرو‌های تحت امر در ذهن خود داشت بنا نهاد.

شهید صیاد شیرازی در سال 1370 در راستای اهداف بازرسی طرح ابتکاری خود برای ارزیابی آمادگی رزمی نیرو‌های مسلح (اعم از ارتش، سپاه، نیروی انتطامی و وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح) را به فرماندهی معظم کل قوا تقدیم و پس از تصویب معظم له بازرسی‌های مذکور را با طرح‌ریزی و سازماندهی گروه‌های ویژه بازرسان آغاز نمود.

در کتابی که پیش رو دارید تلاش شده است نقش شهید صیاد شیرازی در شکل‌گیری معاونت بازرسی و ابتکارات و ویژگی­های به کار رفته از سوی آن شهید بزرگوار در بازرسی­های آمادگی رزمی و سایر بازرسی‌های انجام شده (اعم از بازرسی‌های برنامه­ای، موردی و غیرمترقبه) از زبان 17 نفر همکاران ارتشی و سپاهی که در کنار آن شهید والامقام در بازرسی‌ها حضور فعال داشته­اند با گفتمانی متفاوت در معرض دید خوانندگان قرار گیرد.

شهید صیاد شیرازی بیش از 10 سال عهده‌دار مسئولیت معاونت بازرسی ستاد کل نیرو‌های مسلح بوده و در این مدت ابتکارات و ویژگی‌های بسیاری را در انجام انواع بازرسی‌ها و بررسی‌ها اعمال نموده که در این مجموعه به پاره‌ای از آنها، البته در حیطه یک نوع از بازرسی به نام بازرسی آمادگی رزمی به اختصار اشاره گردیده است.

ضمن اذعان به کاستی‌های موجود در این مجموعه، آمادگی داریم در چاپ بعد نظرات و خاطرات دیدگاه‌ها و راهنمایی‌هایی را که از طرف همکاران و یاران آن شهید بزرگوار ارائه می‌گردد درج و نسبت به تکمیل شواهد اقدام نمائیم.

 

جملات برگزیده از راویان این کتاب

سرتیپ فرض الله شاهین راد

بیدار شدن از خواب با اذان صبح که کار سختی بود، در ایستادن و منتظر نوبت بودن برای گرفتن وضو، تعدادی خواب سرپایی می‌کردند. البته موضوع به تدریج عادت شد هم اکنون با گذشت 30 سال من با اذان صبح نماز می‌خوانم.

سرتیپ2 محمد کوششی یکی از حسنات ایشان این بود که وقتی وارد شهری می­شدند، ابتدا به گلزار شهدای آنجا برای قرائت فاتحه می‌رفتند و همواره یاد شهدا را زنده نگه می­داشتند و بعد آنهایی را که همرزم بوده و بازنشست شده بودند و در این رده خیلی زحمت کشیده بودند، می­رفتند به دیدن آنها؛ مثلاً ما در کامیاران (کردستان) که رفتیم، همراه ایشان به دیدن یکی از آن پیشمرگان مسلمان کرد که در مزرعه­­ی توت­فرنگی کار می‌کرد رفتیم، ایشان همواره به دیدار بزرگان و نامداران جبهه می­رفتند و این مورد را از اهم وظایف خود می‌دانستند.

سرتیپ2 حسن فردپور

شهید صیاد شیرازی در ارائه ی طرح‌های ابتکاری، ایده‌های اثر بخش، برنامه‌ریزی‌های هوشمندانه و بینش نظامی یک هنرمند و سرآمد نظامیان زمان خود بود.

سرتیپ2 احمد آرام

نگهبان شب دفتر ایشان، در هنگام ترخیص از خدمت اعلام داشت “یک تجربه و درس بسیار ارزنده‌ای از این امیر سرافراز آموختم که امیدوارم بتوانم در زندگی آن را بکار بگیرم: کم بخورم، کم بخوابم، زیاد عبادت کنم.

سرتیپ2 پاسدار سید‌هاشم امامی

شخصیت شهید صیاد یک شخصیت چند بعدی بود یعنی صرف یک فرد نظامی خاص نبود، تدین ایشان که یک چیز فطری و ذاتی بود ایشان را به اینجا رساند.

شخصیت وجودی و اثر گذاری که ایشان داشت منحصر به فرد بود.

سرتیپ2 پاسدار محمد علی صبور

اصولاً شهید صیاد تعریف دیگری از بازرسی داشت و دیدگاه جدیدی به بازرسی داد یعنی وقتی قرار می­شد بازرسی از تشکیلات به عمل آید معمولاً یک اضطرابی به وجود می­آمد شهید صیاد آمد آرامش را جایگزین اضطراب کرد.

سرتیپ2 پاسدار مصطفی شیری

معاونینی که بعد از شهید صیاد آمدند همه  از تجربیات آن شهید تغذیه می­کردند یعنی چیز جدیدی نیاوردند و هرکدام که افکارشان نسبت به شهید صیاد نزدیک­تر بود موفق­تر بودند و هرکدام از راه و منش شهید صیاد پیروی نکردند موفق نبودند.

سرتیپ2 پاسدار قاسمی

شهید صیاد بازرس­ها را مقید کرده بود به اینکه وقتی گزارش می‌نویسید، بی­واسطه برای فرمانده معظم کل­ قوا گزارش می­نویسید و لازم است که این گزارش صحیح نوشته شود و بسیار تأکید می­کردند که ناقل گزارش غیرواقع به فرمانده معظم کل قوا نباشیم.

سرتیپ پاسدار علی شمشیری

ایده­ی اولیه و ضرورت انجام بازرسی آمادگی رزمی و نیاز به چنین تحرکی در نیروهای مسلح مبدأ و متفکر و ایده و شروع­کننده­اش خود شهید صیاد بود، نه اینکه حالا یک دستوری در سیستم اداری بیاید و ایشان بخواهند صرفا انجام دهند، چرا ایشان این احساس را داشت؟ ایشان احساس وظیفه می­کرد نسبت به نظام، احساس وظیفه می­کرد نسبت به همه نیروهای مسلح، احساس وظیفه می­کرد که نیروهای مسلح یک کشوری که در معرض تهدیدات هست به دلیل روحیه­ی استقلال طلبی و آزادی خواهی، باید این کشور همیشه در آمادگی کامل و حداکثری باشد و شهید صیاد احساس کرده بود که بعد از جنگ، چون سال 68 که جنگ تمام شد، تا یک مقدار دستگاه­ها خودشان را پیدا کردند شد سال 70 و 71 و به همان دلایل، یک مقدار، کم تحرکی و رکودی در مجموعه نیروهای مسلح ایجاد شده بود و حاصل این رکود می‌توانست خودش برای کشور بسیار خسارت­ ایجاد کند.ذاری که ایشان داشت منحصر به منشاء اولیه­ انجام بازرسی‌های آمادگی رزمی فقط شخص خود شهید صیاد بود، یعنی ایده از خودشان بود، پیگیری اینکه این ایده تبدیل به دستور شود از خود ایشان بود، اینکه این فرمان و دستور را در ستاد کل بتواند ساز و کارهایش را فراهم کند و بعد در مجموعه نیروهای مسلح عملیاتی کند  هم کار و ایده خود ایشان بود، جمع­بندی و پیگیری گزارشات، تا به استحضار مقام معظم رهبری برسد هم ایده­ی خود ایشان بود و این چرخه­ی از ایده تا محصول کاملاً کار خود شهید صیاد بود.

سرتیپ2 نجاتعلی صادقی‌گویا

در همین جا می‌گویم، شبیه این ماموریت موفق، با چنین گستره وسیع جغرافیایی و نیروی انسانی که تمام مجموعه نیروهای مسلح را بطور نمونه‌ای، پوشش دهد و مدیریت شود، شاید دیگر تکرار نگردد و از عهده مدیریت کسی برنیاید.

سرتیپ پاسدار محمد نبی رودکی

یکی از ویژگی‌های شهید صیاد، ویژگی ولائی او بود و می‌گفت، من لنگرهای خودم و انقلاب را ولایت فقیه می­دانم و امروز مقام معظم رهبری یک لنگرگاهی است برای این انقلاب که هرموقع ما نیاز داریم واقعاً ایشان راه گشاست.

سرتیپ2 پاسدار دکتر عیوض حیدرپور

شهید صیاد خودش یک فرهنگ بود، من امروز خیلی فکر کردم که فرهنگ اصلاً به چه معنی ست، از نظر خودم به این نتیجه رسیدم اگر یک مجموعه رفتارها، عملکردها و دانش‌های نهادینه شده در انسان‌ها بتواند یک مجموعه مطلوب را رقم بزند، ما می‌توانیم اسمش را فرهنگ بگذاریم. تیمسار صیاد به  معنای واقعی خودش یک فرهنگ بود، آن چیزی را که به آن باور داشت و به آن چیزی که عمل می‌کرد دقیقاً مطالعه شده بود و برای انجام هر کاری اول می‌رفت فرهنگ آن کار را پیدا می‌کرد، بررسی و شناخت پیدا می‌کرد. در زمانی که شروع به کار می‌کرد آن فرهنگ در وجود ایشان نهادینه شده بود.

و با اطمینان می‌توانم بگویم که ایشان کثیرالالطفات بود، همه چیز اطرافش را می‌دید، هیچ چیز را از قلم نمی انداخت و ما در تاریخ خوانده‌ایم که این مسئله (کثیرالالطفات) از ویژگی‌های برجسته حضرت علی (ع) بود که تیمسار صیاد داشت و به آن توجه می‌کرد.

هرگز و در هیچ موفقیتی بنده ایشان را در قالب یک مدعی فاتح ندیدم، چون با اخلاص و با هدف انجام وظیفه و عمل به تکلیف می­کرد و البته با توکل به خدا وارد هر کاری می‌شد و نتیجه هر چه بود برایش فرقی نمی‌کرد و مهم این بود که در طول مسیر به وظیفه‌اش درست عمل کند.

دریا بود، عمل به وظیفه و تکلیف و اطاعت از ولایت، از خصوصیات خدشه‌ناپذیر ایشان بود که تا لحظه شهادت حفظ کرد.

سرتیپ2 پاسدار ذبیح الله نامور

شهید صیاد افسری بود شجاع، دلیر، قوی، انقلابی، مؤمن، بی‌ریا، بی توقع و یک خدمتگزار مخلص و خستگی ناپذیر که با تمام توان و نیروی جسمی، روحی و فکری در خدمت نظام و کشور بود.

سرتیپ2 پاسدار امین الله فرهادی

نیروهای سپاه هم به خوبی آشنا بود و این دو را با هم تلفیق کرد، تشکیل قرارگاه مشترک با دو فرهنگ و تفکر جداگانه از ابتکارات و خلاقیت‌های بسیار ارزنده و تاثیرگذار شهید صیاد در دوران دفاع مقدس بود.

ویژگی‌های شخصی، ویژگی‌های نظامی و ویژگی‌های فراملی از شهید صیاد چهره ای مقبول در بین ارتش، سپاه، بسیج و مردم کشور به وجود آورده بود.

سرتیپ2 پاسدار نعمت اللهی

ایشان همیشه چند دقیقه زودتر از من به دفتر کار می­رسیدند من وقتی از سرویس پیاده می‌شدم از مسیری به دفتر کار می‌رفتم که خودرو شهید صیاد را در پارکینگ می دیدم یک روز که پیاده شدم خودور ایشان را در محل همیشگی ندیدم با عجله منتظر آسانسور هم نشدم خودم را به دفتر رساندم و خوشحال بودم از اینکه بالاخره یک روز زودتر از شهید صیاد وارد دفتر می‌شوم، در دفتر را که باز کردم تلفن زنگ زد، آقا مهدی پسر شهید صیاد بود که خبر شهادت ایشان را به من داد.

سرتیپ2 پاسدار جمشیدیان

در تشییع جنازه شهید ابتدا نمی‌توانستیم تصمیم بگیریم که تشییع جنازه در کجا صورت گیرد تا این که از دفتر مقام معظم رهبری ابلاغ شد مراسم در ستادکل انجام شود. امیر دیانت فر ( معاون بازرسی ستاد کل ) به دستور آقای فیروزآبادی عهده‌دار اجرای این مراسم گردید. در ساعت ۷:۴۵ مطلع شدیم که حضرت آقا تشریف می‌آورند. صحنه تشریف فرمایی حضرت آقا و رفتن به سمت پیکر شهید واقعاً دیدنی و تکان دهنده بود، حلقه جمعیت مشتاق به ۴ الی ۵ متری مقام معظم رهبری رسیده بود، حضرت آقا در کنار پیکر شهید زانو زدند و پیکر شهید را بوسیدند، سکوت توأم با عشقی عمیق در فضای ستادکل حاکم شده بود.