3 ـ شرکت در طرح پوشش و فریب تاکتیکی
همه هنر جنگ بر اساس فریب و اغفال استوار است (سون تزو) پس از استقرار یگان‌های سپاه و ارتش در مناطق عملیاتی پیش بینی شده در طرح عملیاتی والفجر8، برابر تدبیر فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) طرح عملیاتی والفجر8 بر مبنای دو فرماندهی مجزا و مستقل که به وسیله آن قرارگاه هماهنگ می شدند با شرکت ارتش و سپاه به اجرا در می آمد در این طرح قرارگاه کربلا متشکل از یگان‌های نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی در منطقه کوشک تا شلمچه و یگان‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با پشتیبانی نیروی هوائی، نیروی دریایی، هوانیروز، توپخانه و مهندسی و سلاحهای ضد زره ارتش عملیات را در منطقه فاو اجرا می نمود.
آقای محسن رضایی فرمانده وقت سپاه پاسداران می گوید:
…… ضمن اینکه همزمان با این عملیات (والفجر8)، از سوی آقای هاشمی رفسنجانی فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) مقرر گردید تا ارتش در منطقه شلمچه نیز عملیات انجام دهد.
تدبیر فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) به روشنی در بند مأموریت دستور عملیاتی آن قرارگاه به شرح زیر آمده است:
الف ـ مأموریت: قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) مأموریت دارد ضمن پدافند در سایر مناطق در 2200، 20 بهمن ماه 1364 در منطقه عملیاتی جنوب تک نموده، دشمن را منهدم، اسکله‌های البکر و الامیه را تصرف، خط ایثار را در منطقه فاو، رأس‌البیشه، جزیره ام‌الرصاص، ام البابی و خط نصرت را در منطقه شلمچه تامین نماید.
ب ـ ماموریت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در منطقه عملیاتی فاو و ام‌الرصاص (تلاش اصلی قرارگاه خاتم‌الانبیاء ‌(ص»: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ماموریت دارد ضمن پدافند در سایر مناطق، با قرارگاه‌های کربلا، نجف، نوح و یونس ـ 1 در 2200، 20 بهمن ماه 1364 در منطقه فاو، رأس‌البیشه، جزیره ام‌الرصاص و ام‌البابی تک نموده دشمن را منهدم، اسکله‌های البکر و الامیه را تصرف و خط ایثار انتهای کارخانه نمک را تامین نمایند.
پ ـ مأموریت نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در منطقه عملیاتی کوشک و شلمچه (تلاش پشتیبانی قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص)): نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران مأموریت دارد ضمن پدافند در سایر مناطق، با قرارگاه عملیاتی کربلا در 2200، 20 بهمن ماه 1364 در منطقه کوشک و شلمچه تک نموده و به‌ ترتیب خط استقامت (خط مرز) را در منطقه کوشک و خطهای شهامت (نهر جاسم) و (کانال دو ردیفه) نصرت را در منطقه شلمچه تأمین و آماده می‌شود بنا به دستور تک را بمنظور تامین سواحل شرقی اروندرود از شلمچه تا نهر کتیبان و شهر بصره ادامه دهد.
در 17 دیماه فرماندهی نزاجا به فرماندهی قرارگاه جنوب دستور داد با توجه به راهنمائیهای انجام شده (احتمالاً شفاهی) طرح عملیاتی آن قرارگاه را بر مبنای طرح عملیاتی و الفجر8 که به وسیله قرارگاه خاتم‌الانبیاء‌(ص) تهیه و ابلاغ شده است در مدت 48 ساعت تهیه نماید، همچنین در این دستور گفته شده یک طرح پوشش و فریب نیز برای اجرا در منطقه عمومی فکه با استفاده از لشکرهای 16، 81، 92 زرهی و تیپ55 هوابرد تهیه شود. در اجرای
این دستور سه طرح مستقل برای سه منطقه عملیاتی به شرح زیر تهیه شد:
(1) طرح عملیاتی والفجر8 برای عبور از اروندرود و حمله در شبه جزیره فاو که بوسیله یگان‌های رزمی سپاه و با پشتیبانی نیروی هوایی و یگان‌هایی از نیروی زمینی ارتش انجام می‌شد. (تلاش اصلی)
(2) طرح عملیاتی بدر3 ـ برای اجرای عملیاتی آفندی در شمال غربی خرمشهر (شلمچه) به عنوان تلاش پشتیبانی برای تسهیل عملیات تلاش اصلی در عبور از اروندرود که به وسیله یگان‌های نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی اجرا شد (تلاش پشتیبانی).
(3) طرح عملیاتی خندق ـ به عنوان طرح پوشش و فریب برای منطقه عملیاتی فکه.
بر مبنای طرحهای سه گانه قرارگاه جنوب در تاریخ 22 دیماه دستور شماره 25 و در تاریخ 4 بهمن ماه دستور شماره 26 را صادر کرد و دستور داده شد تیپ55 هوابرد و لشکر 81 زرهی که در منطقه عملیاتی فکه، عین خوش، مستقر بودند به منطقه خرمشهر تغییر مکان نمایند و لی به علت تشدید فعالیت دشمن در منطقـه شرق عماره چنین احساس شد که دشمن آماده برای یک عملیات آفندی جدی در منطقه فکه می‌شود بدین جهت دستور داده شد یک تیپ از لشکر 81 زرهی در منطقه فکه باقی بماند و احتیاط قرارگاه جنوب در منطقه فکه باشد و بقیه به منطقه عملیاتی شلمچه تغییر مکان نمایند.
در رابطه با طرح پوشش و فریب تاکتیکی نزاجا و تاثیر موفقیت‌آمیز آن در راهکارهای انتخابی دشمن در همان مدرک آمده است. در حالیکه نیروهای ایران برای اجرای یک عملیات آفندی در اروندرود آماده می شدند احتمالاً عوامل اطلاعاتی دشمن به حمله قریب الوقوع نیروهای ایران در منطقه عمومی شرق بصره پی برده بودند ولی محل تلاش اصلی نیروهای ایران را کشف نکرده بودند و با توجه بغیر قابل عبور بنظر رسیدن اروندرود (بعلت میزان شدید جزر و مد آب آن که تحت تاثیر جزر و مد آب خلیج فارس قرار می‌گیرد) نیروهای عراقی عبور نیروهای ایران از اروندرود را غیر محتمل دانسته و هر گونه فعالیت متمرکز نیروهای ایران در جزیره آبادان و کرانه شرقی اروندرود را یک عملیات فریبنده به منظور پوشش عملیات عبور از هورالهویزه در ادامه عملیات خیبر و بدر تلقی کرده بودند. در رابطه با تفکرفرماندهان ارشد ارتش عراق،عکس العمل آنان نسبت به نامه یکی از فرماندهان تیپ (که باسارت درآمد) قابل توجه می‌باشد:
“در عملیات والفجر8، نامه‌ای از فرمانده تیپ111 به فرمانده سپاه هفتم ارتش عراق بود. در آن نامه فرمانده تیپ در گزارش خود نوشته بود، 400 دستگاه لودر، بلدوزر و کامیون ایرانی در حال اجرای فعالیت های مهندسی در میان نخلستان های اطراف اروندرود هستند. او با ذکر قرائن و شواهدی که از مشاهده فعالیت های گوناگون رزمندگان اسلام جمع بندی کرده بود، نتیجه گرفته بود که ایرانی ها می خواهند در اینجا عملیات کنند، ولی فرمانده سپاه هفتم در جواب وی نوشته بود که ایرانی ها می خواهند ما را در منطقه آبادان و فاو فریب بدهند و شما بیخود ترس در دل نیروها نینداز. ما بهتر می دانیم که ایران کجا می خواهد عملیات کند.”
اظهار نظر مقامات مختلف نظامی امنیتی عراق در قبل و حتی چند روز بعد از عملیات والفجر8 به خوبی نمایانگر موفقیت طرح پوشش و فریب تاکتیکی و رعایت اصل غافلگیری از طرف رزمندگان اسلام می‌باشد به‌طوریکه دشمن عبور از اروندرود را به عنوان تلاش پشتیبانی قلمداد می کرد و تلاش اصلی را در منطقه شلمچه، هورالهویزه در شمال غربی فاو (همان جایی که نیروهای نزاجا حضور داشتند) تشخیص داده بودند در این رابطه در کتاب عملیات والفجر8 (فاو) از انتشارات دانشکده فرماندهی و ستاد آمده است:
سرلشکر ماهر عبدالرشید فرمانده سپاه3، تک گسترده ایران را در روزهای آینده از سمت هورالهویزه می‌داند و یا رادیو اسرائیل در همین تاریخ از قول منابع اطلاعاتی ماهواره‌ای می‌گوید ” که حکومت اسلامی ایران نیروهای عظیمی را در سوسنگرد و سایر شهرها و آبادی‌های نزدیک به باتلاق‌های هور متمرکز ساخته و قصد هجوم دارد.”
دشمن بر اساس همین تفکر (خوشبختانه غلط) اقدام به طرحریزی و شکل دادن نیروهای در خط خود بویژه به تقویت منطقه هورالهویزه پرداخت و برابر مدرک پیش گفته شده:
“استعداد قابل توجهی از نیروهای ارتش عراق جذب این منطقه شده و در توان رزمی او در سایر مناطق اثر می‌گذارد.”
در پیگیری اینکه چه استعدادی از نیروهای عراقی در مقابله با نیروهای نزاجا آرایش گرفته‌اند در کتاب خرمشهر تا فاو آمده است:
ـ پوشانیدن منطقه هورالهویزه با 5 الی 6 لشکر در خط و یک لشکر در احتیاط.
ـ انتقال لشکر 10 زرهی به نزدیکی پل غزنه.
ـ مستقر ساختن دو لشکر زرهی در العماره و بصره تا در صورت لزوم از دو محور شمالی و جنوبی وارد منطقه نبرد شوند.
لازم به ذکر است افزون بر این اقدامات، دشمن اقدامات مهندسی گسترده‌ای نیز انجام داد تا از حمله گسترده ایران بر اساس ذهنیت خود جلوگیری نماید.
پس از انجام موفقیت‌آمیز عملیات والفجر8 و بازجویی از اسرای زیاد این عملیات (700 الی 2000 نفر گفته شده است) تایید گردید که ارتش عراق کاملاً فریب خورده و استعداد قابل توجهی از نیروهای زرهی ـ پیاده و توپخانه خود را تا شروع عملیات فاو در منطقه هورالهویزه و شلمچه نگه داشته و حتی تعدادی را نیز از منطقه فاو (منطقه مسئولیت سپاه 7) برداشت نموده و جهت تقویت به جبهه شرق دجله اعزام کرده است.