ارتش در فاو(عملیات والفجر8) (29)
تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۱
بخش دوم: شرکت یگانهای پدافندهوایی درعملیات والفجر 8
د ـ انواع جنگ افزارهای پدافندهوایی شرکت کننده در عملیات:
(1) سامانه هاگ:
به علت سنگینی و آسیب پذیری تجهیزات هاگ در جابهجاییها، در طول عملیات همیشه دو سایت عملیاتی درگیر با دشمن بودند، دو سایت در حال استقرار در محل جدید و دو سایت باقیمانده در حال تعمیر و نگهداری و آماده شدن برای جایگزینی بودند. در مواقعی برای حفاظت از خدمه سایتها و جلوگیری از تخریب سایتها، تصمیم گرفته میشد از یک سایت عملیاتی کمتر از شش ساعت استفاده شود و به محض مشاهده خطر وسایل استتار کامل شده و افراد محل را ترک نموده و پس از تاریکی هوا اقدام به جمعآوری سایت نمایند تا به مأموریت جدید اعزام گردد و به منظور پنهان نگه داشتن هر چه بیشتر محل سایتهای هاگ به هیچ وجه از رادارهای شناسایی و جستجوگر در سایتهای عملیاتی استفاده نمیگردید و موقعیت اهداف با استفاده از رادارهای منطقهای به صورت دقیق به سیستمها اعلام میگردید. عملیات آنچنان دقیق و سریع انجام میشد که دشمن به جز یک مورد (آن هم به علت خطای فردی) فرصت حمله و هجوم به سایتها را به دست نیاورد و بالاترین بهره ممکن از سیستم موشکی گرفته شد در این عملیات حدود 80 شلیک موفق موشک داشتیم که بیش از 50 فروند از هواپیماهای دشمن سرنگون گردید.
لازم به یادآوری است که روزانه سایتهای فریب به طور مکرر مورد هجوم سنگین هوایی دشمن قرار میگرفت و همین سایتهای فریبنده تلهای شده بود برای شکار هواپیماهای دشمن که بیشترین هواپیماهای ساقط شده در همین نقاط بود.
توپهای 35م.م و راپیرو 23م.م تأمین کننده سلاحهای ارتفاع پست بیشتر نهاجا و نزاجا بودند و البته سپاه پاسداران هم با توجه به اهمیت منطقه تعدادی از سلاحهای 57م.م و 23م.م موجود در واحدهای خود را در این عملیات شرکت داده بودند. نزدیکی منطقه به فرودگاههای دشمن، ارتفاع بلند نخلهای منطقه و دستی بودن سلاحهای ارتفاع پست، دفاع در مقابل پروازهای ارتفاع پست دشمن را مشکل نموده بود.هواپیماهای دشمن در ارتفاع فوقالعاده پایینی خارج از دید رادارهای منطقه در پناه درختان و پوششهای طبیعی منطقه پرواز میکردند به گونهای که در زمان خیلی کوتاهی در دید خدمه جنگافزارها قرار میگرفتند و زمان لازم برای ساقط نمودن آنها نبود گرچه حجم آتش یک ناامنی کلی برای پرواز این گونه هواپیماها ایجاد نموده بود اما مانع و سد کننده نبود. در چنین شرایطی سامانههای اتوماتیک ارتفاع پست که دارای عکسالعمل بالایی هستند همانند اسکای گارد میتوانند فوقالعاده مفید باشند ولی به علت اینکه کلیه نقاط حساس و حیاتی کشور در تهدید شدید بودند انتقال سیستمهای اسکای گارد به منطقه نبرد کار مشکل و پرخطری بود ولی ناچار چهار رسد اسکای گارد از مناطق مختلف جمعآوری شده و در مناطق اصلی بویژه در کنار اروندرود در مکانهایی که محل عبور و مرور قایقهای تدارکاتی و نفرات بود مستقر گردید که باعث تحولی در دفاع ارتفاع پست منطقه گردید و در همان روز اول چهار فروند از هواپیماهای دشمن بر فراز اروندرود سرنگون گردید و باعث تجدید نظر کلی دشمن در این گونه پروازها شد.
اکنون در تحلیل عملیات پدافند هوائی با اطمینان و افتخار میتوان ادعا کرد:
عملیات والفجر8 برای رزمندگان در یگانهای پدافند هوائی یک آزمون و تجربهای موفقیتآمیز در مقابله با نیروئی با تکنولوژی برتر بود که استکبار جهانی در اختیار دشمن قرار داده بود. اما اندیشه، ابتکار، خلاقیت، جسارت و ازخودگذشتگی رزمندگان در سامانه پدافند هوائی نتیجه غیر قابل انکاری را رقم زدند تا جائی که هم به نیروی هوائی دشمن خسارات قابل توجهای وارد گردید و هم حامیان صدام را از نظر روانی آنچنان منقلب نمود که روزی نبود به طریقی ضعف و زبونی خود را به گونهای توجیه نکنند. یک روز مدعی بودند که کره شمالی با تکنولوژی شوروی سابق پدافند هوایی ایران را باز سازی نموده و روز دیگر مدعی خرید تجهیزات ضد هوایی جدید ایران از روسیه از طریق لیبی و دیگران بودند و عملیات والفجر8 برای پدافند هوایی ارتش شروع فصل جدیدی برای چگونه جنگیدن بدون اتکاء به دیگران و متکی به خود بودن به شمار میآید.
سامانه توپ 23 میلیمتری
مشخصات:
شاید پرتعدادترین سلاح پدافند هوایی کوتاه برد در کشورمان همین نمونه 23 میلیمتری دو لول معروف به ZU-23-2 باشد.کارایی خوب این جنگ افزارسبک950 کیلوگرمی سبب گردیددرسالهای جنگ تحمیلی ازآن به انواع مختلف مورد استفاده قرار گیرد.. تاجایی که از آن حتی برای انهدام اهداف سطحی استفاده می گردید. رزمندگان اسلام از این سلاح علاوه بر استفاده به صورت کششی بانصب آن روی وانت و سقف خودروهای تاکتیکی، کامیون، نفربرهاوحتی ساختمانها و…ازقابلیتهای متفاوت آن استفاده گسترده کردهاند.
توپ23 م م برعلیه هواپیماهای کوتاه پرواز و برعلیه آماجهای زمینی ودریایی وهمچنین علیه آماجهای هوابرد وخودروهای نفربر زرهی سبک واستحکامات مهندسی مورد استفاده قرار می گیرد. این توپ بطور خودکار تیراندازی میکند ودارای دو نوع مهمات جنگی میباشد (فشنگ سوختار شدید رسام آتشزا – فشنگ ضدزره رسام آتش زا ) و در سه حالت زیر میتواند تیراندازی نماید: *روی چرخ (ایستاده و وصل به خودرو)*روی جک (در موضع وحاضر بجنگ) *در حال حرکت
مختصات:
– حداکثربرد هوایی مؤثربطورمایل 2500 متر وبطور قائم 1500 متراست
– حداکثربرد زمینی مؤثر 2000 متراست
– در هرجعبه 50 تیر با نوارهای مربوطه وبا نسبت ضدزره وسوختار (1 و3) پر می شود.
– زمان حاضر بجنگ 15 تا 20 ثانیه است. – وزن فشنگ 450 گرم است.
– نواخت تیر عملی هر دو لوله 400 تیر در دقیقه است.
– وزن کلی توپ با فشنگ 950 کیلو گرم است. – تعداد خدمه 6 نفر است.
در نیروی دریایی با استقرار این سلاح بر روی نفتکشها و کاروانهای دریایی سعی میگردید در پدافند از آنها حداکثر استفاده از این جنگ افزار به عمل آید. همچنین در قایقهای موشکانداز نیروی دریایی سپاه نیز یک قبضه از این توپ رو به سمت عقب نصب شده و مورد بهره برداری قرارگرفته است.
ذ- حجم جنگ افزارهای پدافندهوایی شرکت کننده در عملیات:
در تاریخ 10/10/64 به نیروی هوایی دستور داده میشود تعداد 44 عراده توپ ضدهوایی23 میلیمتری و 35 عراده ضد هوایی اورلیکن 35 میلی متری و چهار قبضه توپهای 5/14 میلی متری خود را به همراه بار مبنای مهمات و کارکنان فنی و عملیاتی آن تحت پروژه ای بنام «کمیل» به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دهد.این کاهش جنگ افزار از فرماندهی پدافند هوایی این نیرو در آستانه ی عملیات «والفجر8» بنا به دستور فرماندهی قرارگاه خاتمالانبیاء ابلاغ میگردد.
درپروژهی چاوش نیز انتقال ده قبضه توپ 23 میلی متری در تلمبه خانههای مارون3 و مارون4 و 5 و اهواز و تعداد یک قبضه توپ 23 میلی متری در مارون2 امیدیه انجام شده بود و توپها مستقر و عملیاتی شده بودند. از سوی دیگر تعداد چهار قبضه توپ 23 میلی متری دیگر به علت حاضر نبودن مواضع آنها در امیدیه جایی که به آنها بوستر 1 و2 گفته میشد، همچنین در محل «پازنان» منتقل نشده بودند و سه قبضه از همین توپ در مواضعی در منطقه «رگ سفید» گسترش یافته و عملیاتی شده بودند. فرماندهی پدافند هوایی برای گسترش سایتهای موشکی هاگ زمین به هوا از پایگاههای هوایی به مناطق نبرد نیروهای زمینی درخواست 15 سورتی پرواز هواپیمای «C130» کرده بود و همچنین برای استقرار یک قبضه توپ به پشت بام شرکت پنها درخواست یک فروند هلیکوپتر شده بود و اینها فشارهایی بود که نیروی هوایی با تمام وجود تحمل می کرد و انجام می داد.درنهایت جنگ افزارهایی به شرح زیرجمعآوری وسازماندهی گردید.
1ـ رادار برد بلند 3 دستگاه
2ـ رادار کپ فیلر 3 دستگاه
3ـ هاگ تک واحد آتش 6 سایت
4ـ توپ راپیر 2 آتشبار
5ـ توپ اسکای گارد کامل 4 رسد
6ـ توپ 35م.م (اورلیکن) 35 قبضه
7ـ توپهای 35م.م نزاجا 16 قبضه
8ـ توپهای 23م.م نهاجا و نزاجا 80 قبضه
منبع : منبع: عملیات والفجر8(ویراست دوم)، اسدی، هیبت الله، 1400، ایران سبز، تهران