ارتش در فاو(عملیات والفجر8) (50)

هـ ـ پشتیبانی‌های مناسب (در ابتدا)
آماد مهمات
به مصداق « آفتاب آمد دلیل آفتاب» آنچه به دنبال خواهد آمد دلیلی برای جدا کردن آماد مهمات از سایر آمادها را فرض نمائید.
آمار مهمات مصرفی: با وجود تلاش و مراجعات مکرر به مبادی مربوط بدلیل گذشت زمان و از بین بردن مدارک نتوانستیم آمار دقیقی از حجم مهمات مصرفی را تعیین کنیم، اما با مراجعه به بعضی مدارک موجود و مصاحبه با فرماندهان یگان‌های توپخانه می‌توان به رقمی نزدیک به تعداد گلوله‌های که مصرف شده است رسید.
گرچه روز آماد مهمات در عملیات والفجر8 هرگز به یگان‌های توپخانه ابلاغ نگردید اما برابر مدرک موجود در دانشکده فرماندهی و ستاد (پایان نامه سرهنگ پاسدار نوشادی) این مهم به وسیله مسئولان توپخانه سپاه به شرح زیر تعیین شده بود.

روز آماد مهمات برای بیست روز اول عملیات والفجر8
کالیبر تعداد
105 میلیمتری 100 گلوله
122 میلیمتری 20 //
130 میلیمتری 40 //
152 میلیمتری 40 //
155 میلیمتری 100 //
203 میلیمتری 30 //
کاتیوشا 120 موشک

از طرفی در همان مدرک پیش گفته شده، مهمات مصرف شده در عملیات والفجر8 برای مدت 70 روز (از تاریخ 20/11/64 الی 1/2/65) یعنی از شروع عملیات تا تثبیت خطوط پدافند برابر جداول 1و2 و3، صفحه 171و172 در مجموع 555014 گلوله اعلام گردیده است که بسیار کمتر از روز آماد مهمات می‌باشد. در صورتی که اگر یگان‌های توپخانه ارتش فقط در حد مجاز تعیین شده اقدام به تیراندازی کرده باشند و مهمات در همین حد پیش بینی و تحویل شده باشد، مجموع گلوله‌های مجاز برای تیراندازی 1628200 گلوله می شود که در حد سه برابر میزان اعلام شده به وسیله سرهنگ پاسدار نوشادی است و این در حالیست که جداول 1و2 و3 مجموع مهمات مصرف شده به وسیله توپخانه‌های سپاه و ارتش را نشان می دهد در حالی که جدول شماره 4 فقط مربوط به توپخانه‌های ارتش می‌باشد.
برای کسب آمار دقیق از مهمات مصرفی و یا حداقل نزدیک به واقعیت به مدیریت آماد مهمات معاونت لجستیکی نزاجا مراجعه و از این طریق مهمات تحویلی به یگان‌های توپخانه نزاجا در جنوب برابر جدول شماره 5 اعلام گردید.
گرچه در جدول شماره 5 نام یگان‌های دریافت کننده مهمات مشخص نشده است اما با نگرش به این که بیشتر توپخانه‌های مستقر در جنوب برای پشتیبانی آتش از عملیات والفجر8 اعزام شده‌اند و باقی مانده توپخانه‌ها در فاصله زمانی یاد شده در جدول شماره 5 فعالیت قابل ملاحظه ای نداشته‌اند، می‌توان با قبول چند درصد خطا همین مقدار را به عنوان مهمات مصرفی در عملیات منظور کرد که البته این یگان‌ها قبل از اعزام مقداری مهمات بیش از بار مبنا را همراه داشته‌اند که با همان چند درصد خطا برابری می‌کند،
جالب است بدانیم اظهار نظر شفاهی بعضی از فرماندهان که نسبت به دیگران از آگاهی قوی‌تری برخوردار هستند و همچنین گزارش کتبی بعضی از یگان‌ها، آمار مصرفی را در حد آمار ارائه شده به وسیله معاونت لجستیکی می دانند به عنوان مثال گزارش گروه 33 توپخانه نشان می‌دهد که گردان‌های 342و 343و 372 به ترتیب 9000 گلوله، 12000 گلوله و 6600 موشک تیر‌اندازی کرده‌اند.

تدارک مهمات
به دلیل حجم بالای آتش در عملیات والفجر8، تدارک مهمات رقم عمده پشتیبانیهای آمادی را سبب گردید، مهیا کردن این مقدار مهمات با توجه به وزن و دوری آمادگاههای اصلی و شرائط آبی خاکی منطقه بسیار دشوار و تا حدی غیر ممکن به‌نظر می رسید اما فرماندهان گردان‌های توپخانه با وجود اینکه به طور عملی کنار گذاشته شده بودند و حتی برای رفت و آمد آنها مشکلاتی ایجاد شده بود، با احساس مسئولیت و درک صحیح از موقعیت و شرائط پیش آمده و توجه به اهمیت سیاسی، نظامی منطقه فاو و به طور کلی سرنوشت جنگ تلاش نمودند که به وظائف سازمانی خود عمل نمایند و بویژه در تدارک مهمات به عنوان اصلی ترین نیاز آتشبار‌های تیر وقفه‌ای ایجاد نگردد و به هر طریق و با هر وسیله ممکن، مهمات یگان‌ها را در جزیره آبادان و در پاره ای از یگان‌ها در مواضع آتشبارها تحویل نمایند.
تدارک مهمات از آنجا مهم جلوه گر بود که در 10 روز اول عملیات که آتشبارهای تیر در اوج تیر‌اندازی بودند، پلهای سه گانه روی بهمن شیر چندین بار به وسیله هواپیماهای دشمن بمباران و تخریب گردید که شاید به گمان دشمن، در آماد رسانی یگان‌ها تأخیر و نارسائی ایجاد گردد که در هر مورد با تلاش یگان‌های مهندسی و با استفاده از پلهای آماده در کوتاه ترین زمان پلها مرمت و رفت و آمد برقرار گردید و آماد رسانی میسر گردید، سردارحسین علایی (فرمانده قرارگاه نوح) می نویسند:
“ارتش عراق دراین روزها با هواپیماهای جنگی خود،تمام پل‌های احداث شده بر روی رودخانه بهمنشیر و اروندرود و نیزمراکز پشتیبانی یگان‌ها را بطورمرتب موردحملات و بمباران‌های هوایی قرارمی داد.”
لازم است بدانیم آماد رسانی مهمات مزید بر آمادگاهای موجود داخلی از منابع خارجی با دیپلماسی قوی همزمان با ادامه عملیات انجام گرفت که اقدامی اساسی و بااهمیتی بود.
در این رابطه فرماندهی جنگ(آقای هاشمی رفسنجانی) می‌نویسند:
“…برای تامین مهمات کافی، یک محموله5هزارتنی انواع مهمات توپخانه از چین خریداری شده بود که درروز‌های پایانی عملیات به ایران رسید. وزارت سپاه درروز پنجاه وهفتم عملیات مجبور شد به صورت اظطراری نیز هزار تن انواع مهمات توپخانه را از سوریه بخرد و باهواپیماهای بوئینگ747 (نیروی هوایی) و از طریق آسمان شوروی سابق واردکشورکندتا مهمات خریداری شده از چین برسد.”
شرح کامل نقل قول آقای رفسنجانی را از زبان وزیر وقت سپاه (محسن رفیق دوست) شنیدنی است:
“در پنجاه و هفتمین روز عملیات، که طبق قرار می بایست سه روز دیگر به تثبیت می رسیدیم، در یکی از سنگرها خوابیده بودم. آمدند و گفتند که فرمانده سپاه با شما کار دارد. محسن رضایی و شفیع‌زاده نشسته بودند و هر دو رنگشان پریده بود. پرسیدم: «چه شده برادر رضایی؟» اشاره به شفیع‌زاده کرد و گفت: «ببینید ایشان چه می‌گوید.» شفیع‌زاده گفت: «شما برای بیست روز آفند و چهل روز پدافند به ما مهمات داده بودید. من تا الان دارم با نرخ آفند شلیک می‌کنم. اگر با این آهنگ شلیک بکنم. تا چهل و هشت ساعت دیگر تمام می شود. چه کار کنم؟»
مهماتی که می‌گفت تمام می شود عبارت بود از موشک کاتیوشا و چهار رقم گلوله توپ بود. من یک پارتی از این مهمات را از چین خریده بودم و یک کشتی سی و پنج هزار تنی قاعدتاً باید تا قبل از عملیات از چین می رسید. ولی هنوز نرسیده بود و ارتباط رادیویی ما با کشتی قطع بود. این که عمدی بود یا سهوی وارد این بحث نمی شوم. به خدا توکل کردم و به شفیع‌زاده گفتم «بلند شو برو با همان آهنگ شلیک کن.» تا این را گفتم، آقای رضایی گفت حاج محسن، می‌دانی چه می‌گویی؟ توپ 122 خط دشمن را می‌زند. گفتم:«تا حالا فهمیدید از کجا آمده؟ کی آمده و چطور آمده من به شما می‌گویم شلیک کنید.»
به سنگر مخابرات رفتم و تلفن سپهبد مصطفی طلاس وزیر دفاع سوریه را گرفتم. بعد از سلام و احوال پرسی گفتم که من هزار تن چنین مهماتی را می‌خواهم سه ساعت دیگر هم هواپیماهای ما در فرودگاه دمشق می‌نشیند باید به ما بدهی. گفت: «این مهمات از مهماتی نیست که وزارت دفاع می‌سازد، اینها خریدنی و در اختیار ستاد ارتش است. به حکمت شهابی زنگ بزن» …