فصل سوم دستاوردهای آموزشی
ج – پیش بینی و تهیه مواضع:
نقش استحکامات صحرائی درحفظ و حراست از جان رزمنده به‌عنوان ارزشمندترین ‌عامل میدان‌جنگ و نگهداری از ابزار و تجهیزات جنگی بر کسی پوشیده نیست، لذا فرماندهان به فراخور زمان، مکان، ماموریت و امکانات در اختیار سعی در ایجاد استحکامات مناسب برای پرسنل و تجهیزات خود می‌نمایند در این میان فرماندهان جوانی بودند که بویژه در سال‌های اول جنگ با برداشت نادرست از اصول حاکم بر میادین جنگ و بی‌توجه به استفاده صحیح از زمین جان خود و پرسنل جمعی را به خطر می‌انداختند و بی‌دلیل ضایعات جبران‌ناپذیری را سبب می‌شدند، اما در نقطه مقابل بودند فرماندهان خردمندی که با به‌کار بستن اصول و آموزشهای کلاسیک در میادین عمل برای خود و دیگران امنیت و سرافرازی جاودانه خلق کردند.
یکی از اقدامات بسیار موثر در عملیات والفجر8 که پیش از آن هرگز به اجرا در نیامده بود پیش بینی و تهیه مواضع برای یگان‌های توپخانه بود که به وسیله سپاه پاسداران و با استفاده از امکانات مهندسی جهاد سازندگی انجام شده بود.
این اقدام مثبت از ان جهت اهمیت دارد که زمین منطقه عملیات به علت ارتفاع پست به خصوص در فصل بارندگی اجازه تهیه موضع مناسب برای توپخانه را در زمان کوتاه فراهم نمی نمود، برای مقابله با این شرائط از آبان ماه سال 1364 حداقل یک جاده با عرض 20 متر و طول 3. کیلومتر که حداقل یک متر از سطح زمین بالاتر باشد تهیه گردید و به جاده آسفالته اصلی متصل شد، بدین صورت ضمن تسهیل رفت و آمد، امکان اشغال موضع سریع یگان‌های توپخانه در شرایط اضطراری فراهم گردید، در مصاحبه با پرسنل یگان‌های توپخانه درگیر با عملیات، معلوم گردید که مواضعی به طول 200 متر و پهنای 20 الی 30 متر در خارج از جاده که گنجایش یک آتشبار داشته باشد قبلاً تهیه و تحویل فرماندهان آتشبار گردیده است و این در حالی است که فرماندهان دیگری اشغال موضع روی یک جاده را به طور خطی که مناسب نبوده است تایید می‌کنند، افزون بر این اقدام به بعضی از آتشبارهای توپخانه سوله‌های پیش ساخته به پهنای دو متر که نصب آن فوق العاده ساده و به‌سرعت امکان پذیر بوده به عنوان سنگر پرسنل تحویل گرفته‌اند که با نصب سریع و ریختن خاک روی ان جان پناه نسبتاً مناسبی برای خود تهیه نموده‌اند، این پیش بینی ها در حفظ جان پرسنل و آرامش روحی رزمندگان بسیار اثر مثبتی داشته است و از نظر عملیاتی به آمادگی برای اجرای ماموریت در اسرع وقت کمک شایان نموده ضمن اینکه رعایت اصول حفاظتی برای رسیدن به غافلگیری را امکان پذیر نمود. لازم به ذکر است که آتشبارهای توپخانه قبل از اشغال مواضع اصلی در روز‌های قبل از عملیات با توپها و حداقل پرسنل و تجهزات در دو طرف رودخانه بهمن شیر از آبادان تا نزدیک چویبده در داخل نخلها به استتار کامل خود مبادرت کردند این اقدام که به منزله مواضع انتظار بودند دارای شرائط خوبی از نظر پوشش و استتار نیز بودند به طوری که وجود آنان از نظر دیدبانان و نیروی هوائی عراق مخفی ماند و به اصل غافلگیری منتهی گردید.
سرتیپ2 حسین مهرآرا که به عنوان فرمانده گردان 370 توپخانه در عملیات والفجر8 حضور فعالی داشته است می گوید:
” … ما بدون شناسائی و آگاهی از مواضع جدید از طریق جاده آبادان به چویبده وارد جزیره آبادان شدیم و به جاده ای رسیدیم که به طور موقت تهیه شده بود و روی این جاده به فواصل معین چندین ”پد“ مهیا شده بود که هر کدام گنجایش یک آتشبار به طور فشرده را داشت جلو پد خاکریزی نه چندان بلند و در پشت پد کانالی به اندازه یک بیل مکانیکی آماده شده بود آتشبارها روی جاده مستقر و پرسنل در کانال مربوطه جای گرفتند.
در جائی دیگر ستواندوم رحمان میثاقیان در جواب این سئوال که به نظر شما به عنوان یک رئیس توپ با سابقه، عملیات والفجر8 با سایر عملیات‌ها چه فرقی داشت؟ گفت:
“ یک تفاوت را گفتم، تیراندازی بی حساب و کتاب اما یک فرق دیگری داشت که من هیچگاه ندیده بودم، تهیه مواضع قبل از رسیدن آتشبار، آنها (سپاه پاسداران) تعدادی سنگر و حتی تعدادی سوله زده بودند و با لودر روی آن خاک ریخته بودند به طوری که اگر گلوله هم مستقیم روی آن می‌خورد چیزی نمی¬شد.
و یا در مدرک پیش گفته شده از قول پاسدار نوشادی می خوانیم:
“ برای احداث مواضع و خطوط مواصلاتی طرحی پیشنهاد گردید که شامل احداث جاده‌هایی به عرض 30 متر و طول 10 الی 12 کیلومتر و هم چنین مواضعی (T) شکل به طول 200 متر برای استقرار یک آتشبار بود، همچنین جاده‌هایی به پهنای 20 متر به موازات اروندرود در چند رده تهیه شده بود که این، جاده آسفالته اصلی را به هم وصل می کرد و تقریباً یک متر از سطح زمین بلندتر بود، این طرح شامل احداث 30 کیلومتر جاده توپخانه و تعریض16 کیلومتر جاده قدیمی می‌گردید. همچنین در حاشیه دو طرف رودخانه بهمن شیر از آبادان تا نزدیک چویبده پدهائی به ابعاد 20 200 متر با استفاده از استتار و پوشش نخلستان ایجاد گردید. همچنین حدود یک هزار سوله به پهنای 2متر که نصب آن فوق العاده آسان و سریع بود که ساخت آن به جهاد سازندگی سفارش داده شده بود تا در مواضع نصب شود کلیه سنگر‌ها و سوله‌های نفرات از چند روز پیش از عملیات توسط نیروهای سپاه نصب شده بود. شبانه آتشبارهای ارتش و سپاه مواضع خود را به صورت آماده تحویل می‌گرفتند. “
در رابطه با اشغال موضع یگان‌های توپخانه نکته قابل توجه دیگر این که ترتیبی داده شده بود که آتشبارها به ترتیب تا روز قبل از عملیات وارد منطقه شوند و در غروب شب عملیات اشغال موضع نمایند و تا روز 20/11/64 هیچ‌گونه موضع توپخانه به شکل اصلی اشغال نگردید و از عصر همان روز با استفاده از تاریکی شب آتشبارها از مواضع انتظار داخل نخلها خارج شده و توسط راهنما به طرف موضع اصلی حرکت و اشغال موضع نمودند، این تدبیر در راستای رعایت اصل غافلگیری اتخاذ شده بود که بسیار هم موثر افتاد.